Απο το ηλεκτρονικό περιοδικό Life Magazine http://www.lifemagazine.gr
Η ψυχολόγος Σοφία Ηλιοπούλου αναλύει ένα πολύ σηµαντικό ζήτηµα της εφηβείας!
Η περίοδος της εφηβείας αποτελεί ένα µεταβατικό στάδιο στην ανάπτυξη του ανθρώπου που περιλαµβάνει πολλές βιολογικές, σωµατικές και ψυχικές αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές σε συνδυασµό µε οποιαδήποτε διαφορετικότητα από τους υπόλοιπους συνοµηλίκους, κυρίως σε θέµα εµφάνισης, τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους µε έντονα συναισθήµατα ανασφάλειας. Η ενασχόληση µε την εµφάνιση αρχίζει και γίνεται εντονότερη και οι επιρροές µεγάλες τόσο από τις παρέες όσο και από τα ΜΜΕ.
Ζούµε σε µια κοινωνία που η νέα γενιά έχει πρόσβαση ήδη από πολύ µικρή ηλικία σε µία απύθµενη δεξαµενή πληροφορίας και εικόνων αλλά και σε µία κοινωνία που η τηλεόραση και τα περιοδικά προωθούν πρότυπα οµορφιάς που καθορίζουν τόσο την µόδα όσο και αυτό που θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό και ιδανικό. Η έννοια της εικόνας του σώµατος έχει πλέον διαστρεβλωθεί, χάνοντας πια την έννοια της σωµατικής υγείας και καταλήγοντας στην έννοια της προσωπικής αξίας µε κριτήριο τις σωµατικές διαστάσεις.
∆εδοµένης της σύγχυσης στην διαµόρφωση της προσωπικότητας και της ταυτότητας τους την οποία βιώνουν οι έφηβοι, εντοπίζεται δυσκολία στο να αναγνωρίσουν και να ενδυναµώσουν την αυτοεκτίµηση τους. Η ικανοποίησή τους σε σχέση µε αυτό που βλέπουν στον καθρέφτη και η αυτόµατη, ασυνείδητη σύγκριση µε το «ιδανικό» καθώς και ο τρόπος που συνολικά νοούν οι ίδιοι τον εαυτό τους, σύµφωνα µε επιστηµονικές έρευνες, καταλήγουν σε συναισθήµατα ανασφάλειας και αναξιότητας (Thompson & Van Den Berg, 2002). Αυτό κατ’ επέκταση φαίνεται να τους ωθεί τόσο σε ακατάλληλες διατροφικές συνήθεις αλλά πιο πολύ σε µία διαστρεβλωµένη εικόνα εαυτού.
Είναι σηµαντικό να αναφερθεί πως η οικογένεια και οι σηµαντικοί άλλοι ανήκουν εξίσου στους παράγοντες που συµβάλλουν ενεργά στην εµφάνιση τέτοιου είδους συµπεριφορών και κυρίως των συναισθηµάτων που πυροδοτούνται σε αυτές τις περιπτώσεις. Στους ανωτέρω παράγοντες, όµως, συγκαταλέγεται και το κοινωνικό φαινόµενο που χαρακτηρίζει τις δυτικές κατά κύριο λόγο κοινωνίες, γνωστό και ως “fat-talk”, δηλαδή οι ανεξάντλητες συζητήσεις που περιστρέφονται γύρω από το σωµατικό βάρος, το «ιδανικό σώµα», το ανικανοποίητο και την ατέρµονη προσπάθεια να πιάσουν ένα στόχο υιοθετώντας τη σωστή διατροφή και τη σωστή άσκηση (Salk & Engeln-Maddox, 2012).
Είναι αλήθεια, λοιπόν, πως οι παράγοντες που αναφέρθηκαν όσο και η επίµονη ενασχόληση µε τη ιδανική εικόνα µπορούν να είναι καθοριστικοί για την ανάπτυξη της προσωπικής αξίας και την αυτοεκτίµηση ενός εν δυνάµει ενήλικα που εύκολα µπορούν να συνδεθούν µε την µοναξιά. Ας µάθουµε να αναγνωρίζουµε τα σηµάδια τέτοιων καταστάσεων και ας φροντίσουµε να µεγαλώσουµε παιδιά µε αξία στην ψυχή και όχι στο σώµα.
Σοφία Ηλιοπούλου
Ψυχολόγος Πανεπιστηµίου Αθηνών- MSc Παιδοψυχολογίας
