Η αλήθεια είναι πως τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται έντονη έξαρση του κοινωνικού φαινομένου της παραβατικής συμπεριφοράς τόσο στους ενήλικες όσο και στους εφήβους. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα ΜΜΕ έχουν μεταδώσει γεγονότα που εκτυλίσσονται εντός των σχολικών κοινοτήτων με χαρακτηριστικό την επιθετικότητα των νέων αλλά και άλλα τόσα που υπάρχουν καταγεγραμμένα αλλά δεν μεταδόθηκαν ποτέ. Καθότι λοιπόν τέτοιες συμπεριφορές τείνουν να προκαλούν την προσοχή του κόσμου και ιδιαίτερα της επιστημονικής κοινότητας, σύγχρονες διαπολιτισμικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με το παρόν κοινωνικό φαινόμενο, διερεύνησαν διάφορους παράγοντες που εμπλέκονται και ενισχύουν την εμφάνιση αντίστοιχων περιστατικών.
Το σχολείο διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο καθώς δεν αποτελεί πλέον ασφαλές περιβάλλον και πως οι ερευνητές έρχονται να διαψεύσουν το στερεότυπο πως τα αγόρια τείνουν να είναι πιο επιθετικά, αφού τελικά το φύλο των «θυτώ» δεν συμβάλλει με κάποιο τρόπο στην συχνότητα τέτοιου είδους συμπεριφορών (Robins, 1986 ; Rutter and Giller, 1983). Χρειάζεται να ληφθεί υπόψη πως ένας έφηβος δεν παραβιάζει ξαφνικά τους κοινωνικούς κανόνες, αυθαίρετα. Το πως τα παιδιά έχουν μάθει να ελέγχουν κοινωνικές συμπεριφορές και να υπακούσουν σε κανόνες, αφορά την οικογένεια και πως έχει συμβάλλει στην εγκαθίδρυση τους, γεγονός το οποίο συνδέεται άρρηκτα και με την συναισθηματική τους νοημοσύνη και ανάπτυξη σύμφωνα με την εμπεριστατωμένη γνώμη των ειδικών (Levin & Jordan, 1987).
Ακόμη, αποτελεί κρίσιμης σημασίας ο βιολογικός παράγοντας, που όπως υποστηρίζεται και επιστημονικά, η δυσκολία ελέγχου της παρόρμησης συνδέεται και με την εγκεφαλική λειτουργία και πιο συγκεκριμένα, τους νευροδιαβιβαστές και τους υποδοχείς της σεροτονίνης (Goldman,Lappalainen, and Ozaki, 1996). Εκτός όμως από το βιολογικό υπόβαθρο τέτοιων συμπεριφορών, έρευνες μαρτυρούν πως τέτοιου είδους συμπεριφορές συνήθως σχετίζονται και με τα προσωπικά βιώματα, πέραν των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, πως οι έφηβοι με παραβατικές συμπεριφορές, είναι συχνά οι ίδιοι αυτόπτες μάρτυρες σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ή έχουν υποστεί και οι ίδιοι κακοποίηση είτε λεκτική, είτε σωματική είτε ψυχολογική Hetherington, 1989. Δεν θα μπορούσαμε όμως να παραλείψουμε και τον ζωτικό ρόλο που έχουν οι συνομήλικοι σε αυτές τις περιπτώσεις και η έμφυτη τάση των εφήβων για αποδοχή σε συνδυασμό με το αίσθημα του «ανήκειν». Είναι κοινώς αποδεκτό πως συχνά η απόρριψη από τους συνομηλίκους είναι εκείνη που πυροδοτεί την επιθετικότητα και ενισχύει την αντικοινωνική συμπεριφορά( McDavid J.,1962).
Ολοκληρώνοντας, το φαινόμενο της παραβατικής συμπεριφοράς θα απασχολεί πάντα τις κοινωνίες και την επιστημονική κοινότητα πως τελικά ένας έφηβος καταλήγει σε τέτοιου είδους πράξεις και τι τελικά φταίει που παρά την εξέλιξη του ανθρώπου, ακόμα αυτά τα φαινόμενα απασχολούν την ανθρωπότητα και δυστυχώς είναι εμφανής η αύξηση τους;
Σοφία Ηλιοπούλου
